Op 9 november 1938 stonden overal in Duitsland de synagogen in brand. Ook de synagoge in Oldenburg werd verwoest.
In Oldenburg werden de Joodse mannen gearresteerd.
Op 10 november werden ze van de politiekazerne door de binnenstad naar de gevangenis gedreven.
Op 11 november volgde de deportatie naar het concentratiekamp Sachsenhausen.
Enkelen lukten het nog het land te verlaten – velen werden vermoord.
Oldenburg, Elisabethstraße,
10 november 1938
Joachim Max de Jonge – toen dertien jaar oud – vertelt wat hem in die nacht overkwam:
“Om 2 uur kwam de met ons bevriende leraar Freund met zijn vrouw bij ons. Zij woonden op de verdieping boven de school. Ze vertelden hoe het er in de pogromnacht bij hen aan toegegaan was, hoe ze geslagen werden en dat alles verbrand was.”
Lees hier pdf
Artikel uit de NS-Regionalpresse: De volkstoorn ontlaadde zich – Diepe verontwaardiging in Oldenburg.
De synagoge in vlammen opgegaan.
In: Oldenburgische Staatszeitung, 11 november 1938
Herinneringen van Heinrich Hirschberg:
“…Twee SA – mannen kwamen het huis in en riepen op de trap al hard: politie!!!, politie!!!..”
“…ongeveer 40 mannen, […], werden op 10 november langs de nog brandende synagoge gevoerd. Van daar ging het verder door de drukke winkelstraten – zoals de Haarenstraße – Lange Straße – Schloßplatz – Damm – naar de gevangenis. Overal stond het gepeupel…”
“Schooljongens die vanwege de arrestatie en deportatie van de Joden blijkbaar vrij van school hadden, maakten ons belachelijk en overtroffen elkaar in gemene grappen. …”
(Heinrich Hirschberg, New York, geschreven in januari 1939)
Lees hier meer
“’s Avonds laat ging de telefoon…”
Herinneringen van Rabbijn Dr. Leo Trepp
(Geschreven in 1973) pdf
In de pogromnacht ging meer kapot dan alleen muren en glas. 5 november 1988.
Bron: Nordwest-Zeitung, Oldenburg
Lees hier meer
Michael Daxner
De splinter van het kwaad
Rede ter gelegenheid van de 50-jarige herdenking van de pogroms op 9 november 1938
Westerstede, 10 november 1988
Rabbijn Dr. Leo Trepp met zijn schoonmoeder, mevrouw De Haas, in het voorjaar van 1938 voor de synagoge in de Peterstraße
Vertaling: Johanna Carolin Broeder, Universiteit Oldenburg